Ο Φιλελευθερισμός Ευνοεί όλη την κοινωνία

 

Δεν δικαιούσαι να έχεις στην τσέπη σου χρήματα που δεν έχεις κερδίσει

Ο Φιλελευθερισμός

Ευνοεί όλη την κοινωνία

Άλλο μια κοινωνία χωρίς πλούσιους ( σοσιαλισμός )

και άλλη μια κοινωνία χωρίς φτωχούς ( φιλελευθερισμός )  

 

Διόνυσος,   22 Σεπτεμβρίου 2025

Γράφει ο

Νίκος Αναγνωστάτος

Για αιώνες η κοινωνία υφίσταται πλύση εγκεφάλου εναντίον της αντίθετης αγοράς, χωρίς στοιχεία αποδεικνύοντας έναν τέτοιο ισχυρισμό, αλλά τα στοιχεία αποδεικνύουν το θέμα.

Είναι επομένως αδήριτη ανάγκη, να διευκρινιστούν οι αντιμαχόμενες έννοιες του σοσιαλισμού με τον φιλελευθερισμό, έτσι ώστε οι πολίτες να γνωρίζουν τι και γιατί τους ευνοούν, για να ρυθμίσουν κατάλληλα την πορεία της ζωής τους. Το θέμα είναι τεράστιο, αλλά θα συνοψίσουμε όλα τα στοιχεία του.

Ο κορυφαίος Άγγλος φιλόσοφος και παιδαγωγός Τζων Λοκ, ο οποίος θεωρείται, μεταξύ άλλων, και ο ιδρυτής του Φιλελευθερισμού, «θεμελίωσε» και το φιλοσοφικό υπόβαθρο του φιλελευθερισμού. Ο Τζων Λοκ διεκήρυξε πως «σε κανέναν δεν επιτρέπεται να επιβουλεύεται τη ζωή, την υγεία, την ελευθερία ή την ιδιοκτησία των άλλων». Οι ιδέες του Λοκ επηρέασαν πολλές κυβερνήσεις στην Ευρώπη κατά τον 17 ^ο αιώνα, με αποτέλεσμα να αρχίσει να αμφισβητείται για πρώτη φορά το πολίτευμα της μοναρχίας και της κληρονομικής αριστοκρατίας.

Τον 18 ^ο αιώνα συνέβησαν δύο κοσμοϊστορικά γεγονότα που καθιέρωσαν τη σύγχρονη Αστική Δημοκρατία. Το ένα ήταν η ψήφιση του πρώτου φιλελεύθερου συντάγματος στις ΗΠΑ, με τη γνωστή «Διακήρυξη της ανεξαρτησίας» των, δεκατριών τότε , Ηνωμένων Πολιτειών, από την αποικιοκρατία των Άγγλων, στις 4 Ιουλίου 1776, όπου περιγράφεται όλη η πολιτική φιλοσοφία του Τζων Λοκ: «Όλοι οι άνθρωποι συμβαίνουν ίσοι και προκύπτουν από τους δημιουργούς τους με συγκεκριμένα δικαιώματα, μεταξύ των οποίων είναι το δικαίωμα στη ζωή, το δικαίωμα στην ελευθερία και το δικαίωμα στην εικόνα της ευτυχίας»

Το γεγονός τούτο επενέργησε καταλυτικά στην εξέφραση της Γαλλικής Επανάστασης το 1789, με σύνθημα «Ελευθερία, Ισότητα, αδελφοσύνη», κατάργησε τη Μοναρχία στη Γαλλία και γκρέμισε το σάπιο καθεστώς της φεουδαρχίας. Ο φιλελευθερισμός ανέτρεψε και την αποικιοκρατία και τη Μοναρχία, προτάσσοντας όχι τη δύναμη, αλλά το αξιακό του σύστημα. Η προβολή της παιδείας σαν πρωταρχική αξία για τη σωστή λειτουργία της κοινωνίας και το σημαντικότερο όπλο της αστικής τάξης που αναίμακτα ανέτρεψε την φεουδαρχία.

Ο Σκωτσέζος φιλόσοφος και οικονομολόγος Άνταμ Σμιθ, με το μνημειώδες έργο «Ο «Πλούτος»,(αντίστοιχο με το με το έργο του Μαρξ «Το Κεφάλαιο»), εισάγει τον όρο «Αόρατος Χειρ», που θέλει να τονίσει ότι η αγορά όταν λειτουργεί πραγματικά ελεύθερη, αυτορυθμίζεται και παράγει περισσότερο πλούτο για τους πολίτες, από ό,τι αν σχεδιαζόταν κεντρικά.

Χωρίς να έχουμε γνωρίσει ποτέ την οικονομία εξ ολοκλήρου ελεύθερη, για να την κρίνουμε, πάντα διαπιστώναμε αδυναμίες, αδικίες, κρίσεις και αντιδράσεις. Έτσι εμφανίστηκε ο κρατικοπαρεμβατικός οικονομολόγος Τζων Μέυναρντ Κέυνς που υποστήριξε την χρηματοοικονομική στήριξη της κατανάλωσης για να τονωθεί η παραγωγή, κάτι που μας οδήγησε σε δύο βαθιές κρίσεις, αυτήν του 1929 και αυτή της Lehman Brothers collapse των ΗΠΑ.

Ήταν πολύ εύκολο μέσα σε αυτήν την σύγχυση αρχών και πρακτικών να ανθίσουν σοσιαλιστικές ιδεολογίες , υποσχόμενες ισότητα, κατάργηση της εκμετάλλευσης, ανάπτυξη και ευημερία. Η πρακτική εφαρμογή αυτής της ιδέας, όχι μόνο δεν απέδωσε τα προσδοκόμενα, αλλά αντιθέτως έσπειρε εξαθλίωση, ανελευθερία, καταπίεση, εκατομμύρια νεκρούς και οικονομική υπονόμευση των λαών που την υιοθέτησαν, για πολλά χρόνια.    

Ο σπουδαίος στοχαστής Γιόσεφ Σούμπετερ, ορθά παρατήρησε ότι: «κανένα άλλο οικονομικό σύστημα  στην ανθρώπινη ιστορία δεν ωφέλησε τόσο πολύ τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού όσο ο φιλελευθερισμός».      

 Να σημειωθεί ότι ο φιλελευθερισμός δεν είναι ένα στατικό σύστημα κανόνων, αλλά αντιθέτως είναι ένα διαρκές γίγνεσθαι χωρίς δογματισμούς και τελοκρατικούς σκοπούς. Ανανεώνεται συνέχεια και υπερβαίνει παλαιότερες θέσεις, με σεβασμό πάντα στην ελευθερία του ατόμου. Ο φιλελεύθερος δεν πιστεύει στον ατομισμό, αλλά στο άτομο. Ο φιλελευθερισμός δεν είναι υπέρ του πλούτου, όπως νομίζουν οι περισσότεροι, αλλά υπέρ του ικανού ανθρώπου να παράγει πλούτο. Δεν επιδιώκει μια κοινωνία χωρίς πλούσιους, αλλά μια κοινωνία χωρίς φτωχούς. Δεν διακρίνει τους ανθρώπους ανάλογα με το χρώμα, την φυλή ή την εθνικότητα, αλλά ανάλογα με την αξία του.

Ο φιλελευθερισμός δεν πιστεύει στην «κοινωνική εξίσωση», όπως επιδιώκει ο σοσιαλισμός, αλλά στην «κοινωνική διάκριση».

Ο φιλελευθερισμός δεν δέχεται την πάλη των τάξεων, αλλά τη συνεργασία των τάξεων, και την «εναρμόνιση κοινών σκοπών» με ελευθερία συνείδησης και της ατομικής ευθύνης, προς μεγιστοποίηση των εισοδημάτων όλων. Ο φιλελεύθερος πολίτης, δεν προσφέρει στην κοινωνία «θυσιάζοντας» τον εαυτό του , όπως επιδιώκουν οι κάθε λογής επαναστάτες, αλλά προσφέρει τα μέγιστα από τα «ατομικά επιτεύγματα» του.              

            Νικόλαος Αναγνωστάτος

            e - mail : nanagnostatos @ gmail . com

            Θίακος.blogspot.com​​​​